Tasarım; bir ürünün tümü veya bir parçasının ya da üzerindeki süslemenin, çizgi, şekil, biçim, renk, malzeme veya yüzey dokusu gibi özelliklerinden kaynaklanan görünümüdür.
Ürün, bilgisayar programları hariç olmak üzere, endüstriyel yolla veya elle üretilen herhangi bir nesnenin yanı sıra birleşik bir ürün veya bu ürünü oluşturan parçaları, ambalaj gibi nesneleri, birden çok nesnenin bir arada algılanan sunumlarını, grafik sembolleri ve tipografik karakterleri ifade eder.
Tasarımları veya buna konu olabilecek ürünler tekstil ürünlerinde kullanılan desenler, , ahşap, plastik, deri ve benzeri malzemelerden üretilmiş mobilyalar (koltuklar, sehpalar, yatak odası takımları, , ), cam, porselen, çelik veya her türlü malzeme kullanılarak tasarlanmış olan mutfak eşyaları (tabaklar, bardaklar, tencereler ve benzerleri), banyo ve mutfak aksesuarları, ambalajlamada kullanılan kutular, her tür kırtasiye malzemesi (kalem, kalemlik, , kağıtlık, ağırlık) çeşitli malzemeler kullanılarak yapılmış olan hediyelik eşyalar, çamaşır, bulaşık makinaları, oto aksesuarları, çocuklara yönelik park ve bahçelerde kullanılan oyun grupları, altın, gümüş ve benzeri ürünler kullanılarak yapılmış olan takılar şeklinde sayılabilir. Sayılan örnekler sınırlı olmayıp arttırılabilir.
Ne Tür Tasarımlar Korunabilir?
Bir tasarımın 6769 sayılı SMK hükümlerine göre tescil edilerek koruma kapsamına alınabilmesi için yenilik ve ayırt edicilik niteliklerini taşıması gerekmektedir. Yeni ve ayırt edici tasarımlar belge verilerek korunur. Bileşik bir ürünü meydana getiren parçalardan sadece biri ya da bir kısmı yeni ve ayırt edici bir niteliğe sahipse sadece bu kısımları korumadan yararlanabilmektedir.
Bir tasarımın yeni olarak kabul edilebilmesi için aynısının, başvurunun Türk Patent ve Marka Kurumu’na yapıldığı tarihten veya başka ülkede yapılmış bir başvuruya dayalı olarak rüçhan hakkı kullanılmış ise rüçhan tarihinden yani başka ülkeye yapılan başvuru tarihinden önce dünyanın herhangi bir yerinde kamuya sunulmamış olması gerekmektedir. Ayrıca koruma talep edilen bir tasarım, başvuru tarihinden önce on iki ay içerisinde kamuya sunulursa yenilik vasfına sahiptir. Ancak 12 aydan fazla bir süre önce kamuya sunduğu tespit edilmesi halinde bu kullanım yenilik kriterini ortadan kaldırmaktadır.Yenilik kavramını sadece Türkiye’ de değil dünyada yenilik anlamında anlaşılması gerekmektedir.
Tasarımın ayırt edici olması, korunma talep edilen tasarımın bilgilenmiş kullanıcı üzerinde yarattığı genel izlenim ile benzer olduğu iddia edilen ve kıyaslanan herhangi bir başka tasarımın böyle bir kullanıcıda yarattığı genel izlenim arasındaki belirgin bir farklılığın var olması anlamındadır.
Koruma Kapsamı Dışında Tutulan Tasarımlar
Yeni ve ayırt edici niteliğe sahip olmayan tasarımlar ,kamu düzeni ve genel ahlaka aykırı tasarımlar ile tasarımın kullanıldığı veya uygulandığı ürünün, başka bir ürüne mekanik olarak monte edilmesi veya bağlanması için belirli biçim ve boyutlarda üretilmesi zorunlu ürünlerin görünüm özellikleri koruma kapsamı dışındadır. Ayrıca, ) Ürünün teknik fonksiyonunun zorunlu kıldığı görünüm özellikleri de koruma kapsamının dışındadır.
